Waarom ik geen strenge moeder ben*

*(terwijl ik dat wel zou willen zijn)

Ga naar een willekeurige boekenwinkel en de plank met boeken over opvoeden puilt uit.

Expertliteratuur en Ik-heb-het-licht-gezien lectuur

Enerzijds met expertliteratuur, anderzijds met moeders/coaches die het licht hebben gezien en dat nu willen delen met de rest van de wereld. In de expertliteratuur wordt uit de doeken gedaan hoe je je kind het best kunt opvoeden, en in de ‘moederboeken’ vind je stappenplannen over hoe je een blije moeder kunt worden, en vooral heel veel open deuren.

Dus toen er alwéér een boek van een moeder op de markt kwam, stonden we niet te trappelen. Maar Waarom ik geen strenge moeder ben* is als een frisse wind in de wereld van de opvoedliteratuur! Hier geen 7 stappen naar een succesvoller moederschap, maar een moeder die online opvoedkundige cursussen bestelt en na twee lessen al afhaakt en het bijbehorende ‘Rebels en Rules bord‘ niet eens uit de verpakking haalt. Een moeder die pedagogisch programma’s volgt om zich te verbeteren als opvoeder, maar vervolgens keihard tegen de weerbarstige praktijk oploopt.

Een frisse wind in de opvoedliteratuur

Maar Waarom ik geen strenge moeder ben, terwijl ik dat wel zou willen zijn is veel meer dan het persoonlijk verslag van de zoveelste worstelende moeder. Iris Pronk neemt haar ervaringen als kind van de jaren zeventig en maakt er een breder, maatschappelijk verhaal van. Want Iris is niet de enige ouder die worstelt met grenzen aangeven en ‘streng zijn’. ‘Toegeeflijkheid kleeft aan onze generatie ouders,’ constateert ze.

Waarom vinden wij ouders het anno 2013 zo moeilijk om streng te zijn?

Iris Pronk zoekt in haar boek het antwoord op die vraag, en dat doet ze op boeiende wijze. En ze komt met het antwoord op de proppen!

De opvoedingsstijl van ouders wordt beïnvloedt door:

1. De tijdgeest. De tijdgeest anno 2013 roept om meer strengheid, gezag en regels. Ouders die strenger willen opvoeden hebben het tij dus mee. Het boek Het Verwende Kindsyndroom is een prachtig voorbeeld van deze tijdgeest.
2. Het moderne opvoedingsideaal: hier gaat het meteen al mis, want het moderne opvoedingsideaal vindt autonomie van het kind het belangrijkst. Volgens Iris botst dat omdat een succesvolle strenge opvoeding leidt tot een gehoorzaam kind, en niet zozeer tot een mondig, assertief kind dat van zich af bijt.
3. Onze eigen jeugd: in de jaren zeventig veranderde het opvoedingsideaal van aanpassen en gehoorzaam zijn in de doelstelling ‘Als ze maar gelukkig zijn. Wij werden zelf dus minder streng opgevoed.
4. Nationaliteit: Nederlandse ouders zijn in de regel minder streng dan bijvoorbeeld Franse en Vlaamse ouders.
5. Persoonlijke omstandigheden: ben je fulltime thuis om te moederen, of combineer je kind en baan? Toen Iris fulltime thuis was merkte ze dat ze strenger werd doordat ze meer tijd en rust voelde.
6. Persoonlijkheid van het kind.
7. De persoonlijkheid van de ouder.

Waarom wil Iris Pronk zo graag streng zijn?

Afgezien van een doorwrocht verslag over de opvoedkundige tijdsgeest anno 2013, is Waarom ik geen strenge moeder ben* ook het persoonlijke verhaal van een moeder die worstelt met de opvoeding van haar twee dochters. Journaliste Iris Pronk maakt het persoonlijke maatschappelijk, maar waaróm wil ze eigenlijk zo graag streng zijn?!

Het antwoord ligt in haar eigen anti-autoritaire opvoeding, die toevallig overeenkwam met de Zeitgeist van de jaren zeventig. Maar hoewel Iris de voordelen van de afwezigheid van grenzen ziet, heeft ze ze als kind vooral gemist.

‘Onbewust ervoer ik een zwaarte: altijd jezelf tot de orde roepen, zelf bepalen of het oké is als je laat thuiskomt. (…) Dat is best een verantwoordelijkheid.’

Dat verlangen naar veilige grenzen ziet Iris als de basis voor haar wens zelf een strenge moeder te zijn.

Het Leuke-Moeder-Syndroom

Iris is zich ervan bewust dat zij, en wij, de huidige generatie ouders, een product zijn van onze tijd. En één van de kenmerken van de huidige tijd is dat het vooral Leuk moet zijn. Nadat Iris genadeloos haar eigen tekortkomingen onder de loep heeft genomen, en laat zien dat ze van een afstand naar zichzelf en haar generatie kan kijken, is het jammer dat ze aan het eind van het boek vervalt in het grootste cliché van deze tijd: Het Leuke Moeder Syndroom.

Want, zo betoogt ze troostend en vergoeilijkend, ik ben dan misschien niet een hele strenge moeder, maar ik ben in ieder geval wel een Leuke Moeder. Zelfs als Iris schoorvoetend moet concluderen dat voor haar kinderen en hun opvoeding een aandachtige Thuisblijfmoeder het beste zou zijn,  kiest ze niet voor fulltime moederen omdat dat haar na een tijdje ‘ging vervelen’: het was niet leuk meer. Iris wilde ‘weer iets presteren’ en ‘iets zichtbaars neerzetten’. Opnieuw een cliché: ‘Als ik werk, ben ik een leukere moeder’.

Voor haar volgende boek hopen wij dat Iris Pronk, op dezelfde grondige wijze als ze deed voor Waarom ik geen strenge moeder ben* onderzoekt waar toch die waan van de Leuke Moeder vandaan komt!

Conclusie

Waarom ik geen strenge moeder ben* is uitstekend geschreven, goed onderbouwd en boeiend. In 229 bladzijden krijg je een verhelderend portret van de huidige generatie ouders. Iris stelt interessante vragen en biedt nog boeiender antwoorden. Bijvoorbeeld de vraag of opvoeden anno 2013 moeilijker is dan in bijvoorbeeld de jaren zestig van de vorige eeuw. Of  haar constatering dat het tijdschrift Ouders van Nu ooit boeiend was, en nu gebakken lucht die je in 5 minuten uit hebt.

Waarom ik geen strenge moeder ben is ervaringsliteratuur op haar best. Goddank nu eens geen expert die uit de doeken doet hoe het allemaal beter kan, maar gewoon ‘iemand uit het veld’! Maar dan wel iemand die schrijven kan, en weet hoe ze een goed boek moet schrijven.

Praktische informatie

Waarom ik geen strenge moeder ben* is voor 18,95 te koop bij Bol.com.