Kinderen opvoeden met deugden

Met een titel als ‘Haal het beste uit je kind en jezelf‘ belooft Annelies Wiersma een bijzondere kijk op opvoeden – en ze maakt die belofte waar. Geïnspireerd door het Canadese The Virtues Project™, ontdekte ze als alleenstaande moeder van een peuter opvoeden met deugden.

Maar wat maakt deze methode anders dan de tientallen andere opvoedmethodes?

In deze blogpost vind je eerst een overzicht van populaire opvoedmethodes en daarna een diepgaande blik op het Virtues Project, oftewel opvoeden met deugden. Ontdek hoe je kinderen kunt helpen sterke, zelfverzekerde en empathische volwassenen te worden – met praktische tips die je meteen kunt toepassen.

Kinderen opvoeden: 40 opvoedmethodes om uit te kiezen (of gillend gek te worden!)

Hieronder een lijst met populaire opvoedmethodes.

1. Autoritatieve opvoeding – Hoge verwachtingen, duidelijke regels, maar ook warmte en begrip.
2. Autoritaire opvoeding – Streng, weinig emotionele warmte, nadruk op gehoorzaamheid.
3. Permissieve opvoeding – Veel vrijheid, weinig regels, warme en betrokken houding.
4. Onverschillige / verwaarlozende opvoeding – Weinig betrokkenheid en weinig regels.
5. Positieve opvoeding (Positive Parenting) – Focus op belonen, begrip en positieve versterking.
6. Montessori opvoeding – Zelfstandigheid, leren door ervaring, kind centraal.
7. Reggio Emilia – Creativiteit, projectmatig leren, participatie van kinderen.
8. Waldorf / Steiner opvoeding – Fantasie, ritme, kunst, natuur en holistische ontwikkeling.
9. Hechtingsgerichte opvoeding (Attachment Parenting) – Nadruk op emotionele band en fysiek contact.
10. Respectvolle opvoeding (Respectful Parenting) – Grenzen stellen met respect en zonder straf.
11. Gordon-methode / Effectief opvoeden – Communicatie en actief luisteren centraal, samenwerken met het kind.
12. Natuurlijk opvoeden (Natural Parenting) – Terug naar basis: ritme, voeding, verbondenheid.
13. Vreedzaam opvoeden (Peaceful Parenting) – Rustig, begripvol, zonder straffen.
14. Bewust opvoeden (Conscious Parenting) – Ouders werken aan zichzelf, bewust reageren op kind.
15. Positieve discipline (Positive Discipline) – Grenzen, verantwoordelijkheid, samenwerking in gezin.
16. Behaviouristische methodes – Belonen en straffen om gedrag te sturen.
17. Adleriaanse opvoeding – Samenwerking, zelfstandigheid, kind als volwaardig lid van gezin.
18. Democratische opvoeding – Kinderen hebben inspraak, beslissingen samen nemen.
19. Gentle parenting – Liefdevol en zacht, zonder straffen of machtsstrijd.
20. Free-range parenting – Kinderen veel zelfstandigheid, eigen keuzes en risico’s leren inschatten.
21. Tiger parenting – Streng en prestatiegericht, nadruk op discipline en succes.
22. Helikopterouders – Zeer betrokken, sturen en controleren veel, weinig zelfstandigheid kind.
23. Snowplow parenting – Obstakels uit de weg ruimen, alle problemen voor het kind oplossen.
24. Attachment-informed parenting – Gebaseerd op hechtingstheorieën, maar minder strikt dan klassieke attachment parenting.
25. Conscious discipline – Focus op emotionele ontwikkeling, zelfbeheersing en zelfvertrouwen.
26. Love and Logic – Combinatie van liefdevol begrip en consequenties bij gedrag.
27. Triple P (Positive Parenting Program) – Praktische opvoedhulp, vaardigheden aanleren bij ouders en kinderen.
28. Hold discipline – Nadruk op fysiek en emotioneel nabij zijn, grenzen stellen op kalme manier.
29. Play-based parenting – Leren en opvoeden via spel en interactie.
30. Emotion coaching / Emotiegericht opvoeden – Kind leren omgaan met emoties door begeleiding en erkenning.
31. Attachment-focused discipline – Grenzen stellen terwijl hechting centraal blijft.
32. Parent Effectiveness Training (PET) – Communicatie en probleemoplossing in gezinnen verbeteren.
33. Family Systems Approach – Kijkt naar het gezin als geheel, relaties en patronen.
34. Nurtured Heart Approach – Focus op het versterken van positieve gedragingen van kinderen.
35. Positive Parenting Solutions – Praktische tips en strategieën voor dagelijks ouderschap.
36. Het Virtues Project – Richt op het ontwikkelen van deugden bij kinderen en volwassenen.
37. Montessori thuis – Montessori-principes toepassen in de thuissituatie.
38. Responsive parenting – Snel en sensitief reageren op behoeften van het kind.
39. Caring discipline – Grenzen en consequenties met empathie en ondersteuning.
40. Mindful parenting – Ouder zijn met aandacht, geduld en bewustzijn.
41. Pikler / vrij spel opvoeding – Nadruk op autonomie, zelfontdekking en vrij spel voor jonge kinderen.
42. Eco / natural parenting – Milieubewust, gezond en duurzaam opvoeden.
43. Cultural parenting approaches – Opvoedstijlen gebaseerd op culturele tradities en waarden.

Virtues Project opvoedmethode uitgelicht

Tussen al deze opvoedmethodes valt het Virtues Project op door de focus op karakter en deugden. Deze opvoedmethode benadrukt universele waarden zoals respect, eerlijkheid, verantwoordelijkheid en compassie. Het is een positieve, karaktergerichte benadering die ouders helpt om deugden centraal te stellen in hun dagelijks leven en opvoeding. Opvoeden met deugden biedt een alternatief voor gedrag-georiënteerde opvoedstijlen door juist nadruk te leggen op innerlijke kwaliteiten

De nadruk bij deze manier van opvoeden ligt op het versterken van de innerlijke kwaliteiten van een kind.

Het moedigt ouders aan om deugdzaam gedrag te erkennen en te benoemen. Zo bouw je zelfvertrouwen en een sterk moreel kompas bij kinderen. Het Virtues Project is wereldwijd erkend en toegepast in meer dan 140 landen, waaronder Nederland.

Opvoeden kinderen met deugden volgens Annelies Wiersma

Op toegankelijke en praktische wijze beschrijft Annelies in haar boek Haal het beste uit je kind en jezelf hoe je deugden kunt gebruiken bij de opvoeding van je kind. Het bijzondere aan deze methode is dat het meer is dan een simpele opvoedmethode. Het leert je optimistisch in het leven te staan en overal het positieve in te zien.

Opvoeden met deugden ouderwets?

Deugden hebben een wat ouderwets image en Annelies Wiersma valt met de deur in huis door dit onmiddellijk te erkennen en benoemen.

‘Hoe benoem ik die naar mijn kind?’ verzuchten ouders op de cursussen ‘ Opvoeden met deugden’ die ik geef. ‘Ik gebruik deze woorden zelf amper.’

Dat is ook meteen de kracht van dit boek: Annelies’ praktische ervaring met deugden als moeder en als cursusleidster. Ze kent alle tegenwerpingen, problemen en vragen die als opvoeder bij je opkomen, en geeft daarop heldere praktische antwoorden.

Opzet boek Haal het beste uit je kind en uit jezelf

Het boek bestaat uit twee delen:

• Praktijksituaties
• Werkboek

Deel Praktijksituaties

In het deel Praktijksituaties beschrijft Annelies op bijna column-achtige wijze situaties uit haar dagelijks leven met haar zoontje. Hoewel het ‘Praktijksituaties’ heet, is het eigenlijk ook meteen de theorie van werken met deugden.

De hoofdstukken vond ik niet zo duidelijk als hoofdstuk herkenbaar, en de tussenkopjes evenmin omdat ze allemaal dezelfde grootte hebben. Het is daardoor niet makkelijk om even een specifieke deugd op te zoeken en daarover te lezen. Ook had ik graag geweten waarom Annelies juist die specifieke deugden beschrijft, en andere niet. Is dat een bewuste keuze of toeval? Wat mij betreft had er wel iets meer lijn in dit deel mogen zitten: genummerde hoofdstukken, duidelijker opmaak en benoeming van de deugd waarover een hoofdstuk gaat.

Assertiviteit

Een beetje bijzonder vond ik het volgende voorbeeld dat Annelies geeft bij assertiviteit:

‘Ik laat Daan weleens de telefoon aannemen, als ik zelf geen zin heb te antwoorden. Hij zegt dan zonder moeite: “Mijn mama is me even aan het voorlezen. Ze kan nu niet aan de telefoon komen. Dag.’

Hier heb ik toch wat vraagtekens bij: je kind voor je laten liegen. Welke deugd is dat? De deugd List en Bedrog?

Deel 2 Werkboek

In dit deel biedt Annelies praktische oefeningen en tips aan om met deugden te gaan werken.

Mijn conclusie over Haal het beste uit je kind en uit jezelf

Ik vind dit boek een echte aanrader. Veel opvoedingsboeken hebben toch een wat prekerige toon en zijn vrij theoretisch. In ‘Haal het beste uit je kind en jezelf’ voel je dat je te maken hebt met een ervaren moeder die het klappen van de zweep kent.

Annelies Wiersma en haar zoon zijn het bewijs dat het boek werkt.

Dus als je het soms somber inziet, ren dan snel naar de boekhandel en koop dit boek. Je kunt er meteen mee aan de slag. Bijvoorbeeld door complimenten, gesprekken en kleine oefeningen met je kind. Er zijn ook speciale deugdenkaarten voor zowel kinderen als volwassenen, en er is een boek voor kinderen over deugden:

Als je horendol wordt van alle verschillen de opvoedmethodes dan is opvoeden met deugden een prima keuze. Het geeft je houvast bij de opvoeding van je kind, en het accent ligt op een goed mens worden.

Meer lezen over opvoeden met deugden?

• Virtues Project Nederland
• Actonvirtues
• Annelies Wiersma op Instagram

Heb jij een bepaalde opvoedmethode die je gebruikt? Wat vind je van opvoeden met deugden?