Het Bewijs: de visie van een huisman
Jos van Venrooij (48) deelt al zestien jaar lief en leed met zijn vrouw. Samen hebben ze twee kinderen. Uit een eerder huwelijk heeft Jos een tweeëntwintigjarige dochter.
Jos is huisman en zijn vrouw werkt fulltime als docente in het speciaal onderwijs en is daar inmiddels ook locatieleidster. Wij interviewden Jos naar aanleiding van zijn nieuwste boek 'De depressieve regenworm' en over zijn ervaringen als huisman!
Jos' levenspad
Mijn carrière is een beetje een rommelig bij elkaar geharkt verhaal van min of meer en minder geslaagde projekten. De enige constante factor is eigenlijk het huisvaderschap. Toen mijn dochter geboren werd kwam het al beter uit dat ik voor haar zou zorgen, terwijl haar moeder haar studie afmaakte, en na onze scheiding bleef mijn dochter een groot deel van de week bij mij en later bij ons wonen.
Toen onze jongens erbij kwamen had mijn vrouw verreweg het hoogste en meest constante inkomen. Bovendien wilde zij graag fulltime blijven werken en wilden we de jongens niet naar een crèche brengen, dus werd mijn huisvaderschap vanzelf en zonder discussie uitgebreid en geprolongeerd. Ik had tot die tijd een aantal jaren een kindertheatergezelschap geleid dat net aan zijn einde was, dus dat kwam allemaal goed uit.
Opleiding
Ik heb kunstacademie gedaan, in Den Haag, maar in het laatste jaar van die (avond)opleiding was ik overdag met een kindertheater begonnen en toen ik met diploma en al de academie verliet vond ik het eigenlijk veel leuker en spannender dáár mee door te gaan. Ik schreef de voorstellingen en de liedjes, maakte de decors, en speelde en zong naar hartelust mee.Langzamerhand werd het kindertheater succesvoller maar een echte ‘doorbraak’ kwam maar niet. Het gebrek aan financieel succes leidde op den duur tot problemen bij de rest van het gezelschap en zo eindigde een spannend avontuur.
Freelance schrijver
Ik bleef wel verhalen, versjes en liedjes schrijven en deed toen de jongens ouder waren commercieel werk, als artikelen en interviews voor bedrijfs- en personeelsbladen, artikelen voor buurtkrantjes en teksten voor reclamefolders en brochures. Daarnaast deed ik ook vrijer werk: in de loop der tijd heb ik voor een aantal opdrachtgevers verschillende boekjes geschreven, waaronder een boekje met geïllustreerde kinderversjes, een bundel verhalen en gedichten en een boek met interviews.
Verhuizing naar platteland
Zo’n twee jaar geleden zijn we van de grote stad verhuisd naar een veel kleinere gemeente op het platteland. We zochten, en vonden daar rust en ruimte. Mijn takenpakket als huisman werd door de verhuizing drastisch uitgebreid met het opknappen van het nieuwe huis. Daarnaast ben ik een actieve vader op de school van de jongens: lezen, knutselen, zingen, toneelspelen en wat al niet. Commerciële schrijfopdrachten doe ik niet meer. Wel heb ik mij weer voorzichtig in het kindertheater gestort, de afgelopen maanden heb ik een aantal voorstellingen gespeeld en nieuwe projekten staan op stapel.
Huisman zijn: een goddelijke baan
Geloof het of niet, maar ik vind huisman zijn ideaal. Ik mopper er wel eens op natuurlijk, op mijn weblog ook, maar dat is alleen omdat mopperen vaak leukere stukjes oplevert, want over het algemeen vind ik het echt een geweldige baan. Ik heb alle vrijheid om mijn dag naar eigen smaak in te richten, ik heb geen baas boven me, geen vervelende collega’s, geen druk om geld te verdienen en omdat mijn vrouw in het onderwijs werkt, met alle bijbehorende vakanties, vind ik dat wij eigenlijk een buitengewoon relaxed leven hebben.
Doordat ik altijd thuis ben heb ik bovendien een uitstekende band met mijn kinderen. Ik ken hun vriendjes en doen en laten, en dat vind ik echt geweldig.
Huisman zijn is afwisselend, ik doe eigenlijk een heleboel dingen die ik leuk vind en als ik een dagje geen zin heb in het één, doe ik gewoon wat anders. Wat daarbij helpt is dat ik het opknappen en verbouwen van ons huis ook tot mijn taken als huisman reken, net als actief betrokken zijn bij de school van de jongens, als ‘de vader die altijd en alles kan’.
Dat maakt de mogelijkheden uitgebreider en daarmee heb ik ook bevredigender projekten dan alleen de afwas en de boodschappen waar je nooit mee klaar bent. Daarnaast ben ik ook geen huisman volgens de regels der kunst, vrees ik. Ik ben geen overdreven poetser of schrobber en matjesklopper. Het gaat er wel volgens mannelijke normen aan toe, in dit huishouden.
En natuurlijk zijn er ook wel eens dagen dat ik ervan baal, dat ik het gevoel krijg dat er geen schot in het leven zit, dat ik alleen maar sta af te wassen de godganse week. Dagen waarop ik iets groots en meeslepends en vreselijk goed betaalds zou willen! Maar ja... met een baan heb je ook zo je momenten, lijkt mij.
Ik voel me in ieder geval gewaardeerd door mijn vrouw en kinderen, en dat is toch eigenlijk het enige dat telt. Mijn vrouw brengt regelmatig een bloemetje voor mij mee, of een variant op het thema. Ik merk dat ze het fijn vindt dat ze zich volledig aan haar werk kan wijden, en dat ze het prettig vindt dat ik thuis ben voor de kinderen, en voor haar als zij thuiskomt. Ik hoor haar in vreemde gezelschappen ook wel eens opscheppen dat ze ’s avonds zo kan aanschuiven en dat ze niet eens wéét hoe de wasmachine werkt. Dan voel ik mij gestreeld, al zal de rest van het gezelschap mij misschien een sukkel vinden.
Over de financiële gevolgen doet ze ook nooit moeilijk. Zo gaan we bijvoorbeeld maar één keer per jaar twee weken op vakantie, en dan ook nog op steenworp afstand met zelfgemaakte consumpties. En ik moet er ook nog bij zeggen dat mijn vrouw mij alle vrijheid geeft het huishouden te doen volgens mijn mannelijke normen. Ik doe het op mijn manier en dat is goed genoeg voor haar.
Wat de kinderen betreft is de band die ik met ze heb natuurlijk de grootste beloning. Het feit dat je ze dagelijks ziet opgroeien en getuige bent van al hun ditjes en datjes. Ik zou het niet willen missen.
Wat wel altijd een beetje moeilijk blijft zijn de zogenaamde ‘Wat doe jij?’ gesprekken. Je bent in vreemd gezelschap, raakt aan de praat en al snel komt dan de vraag: 'Wat doe jij?' De anderen doen dan altijd allemaal iets gestudeerds, avontuurlijks, interessants en betaalds en ik ben dan huisman. Het bekt niet lekker op de één of andere manier, het maakt weinig indruk en je bent er in dat soort situaties erg snel over uitgepraat.
Soms wordt er ook wel eens quasi jaloers en lollig geroepen dat ze dat ook wel zouden willen: lekker de hele dag niks doen. Ach ja, sufferds zijn het. Ik kan me daar niet druk over maken. In de discussie over werken en zorgen is het natuurlijk wel vreemd dat kinderen opvoeden en verzorgen eigenlijk geen werk wordt gevonden. Dat dat iets is waar je iets échts naast moet doen. Alsof je jezelf niet voldoende zou ontwikkelen wanneer je voor je kinderen zorgt. Alsof het opvoeden en verzorgen van kinderen maatschappelijk niet relevant zou zijn. De kinderen van vandaag zijn de maatschappij van morgen, dus misschien is het voor de maatschappij van morgen wel prettig als kinderen hier en nu een warm en veilig nest hebben, en een beetje worden opgevoed tot verantwoordelijke volwassenen.
Zorg en arbeidsparticipatie: je moet keuzes maken
Je kunt niet én carrière maken, een hoge positie bereiken en dús fulltime en liefst nog wat langer werken, en tegelijkertijd óók die leuke perfecte moeder zijn die haar kinderen zelf uit school haalt met een gezellig kopje thee en er altijd voor ze is. Dat kán dus niet. Dat is niet de schuld van de mannen, en ook niet van de overheid of van wie dan ook. Het kan niet omdat het niet kan. Het is het één of het ander.
Dus... als je kiest voor een carrière, dan zul je je moederschap misschien op een andere manier moeten invullen dan het standaardplaatje met de theepot en de moederlijke alomtegenwoordigheid. En je afvragen of dat dan automatisch minder is. Er zijn zát vaders die hooguit één keer per week een half uurtje luidruchtig voetballen met hun kroost en ze verder alleen in pyama zien, en die zichzelf niettemin oprecht leuke vaders vinden. Dat moeten moeders dan toch ook kunnen? Loslaten die hap!
En als je andersom kiest voor het 'old school' moederschap, kun je waarschijnlijk beter accepteren dat je met parttimebaantjes of vrijwilligerswerk in de schooltijden van je kinderen, of als zij-instromer als ze de deur uit zijn, nou eenmaal niet zo’n hoge positie zult bereiken. En je afvragen of dát nou zo erg is.
Als je met z’n tweeën kinderen hebt, zou je het ook nog kunnen delen en daar dan allebei de onvermijdelijke consequenties van nemen. Dat is dan toch een kwestie van onderhandelen met je eigen man? Daar hebben andere mannen, dan toch verder niks mee te maken? De overheid al helemaal niet. Mensen mogen toch zeker zelf wel uitmaken of ze buitenshuis werken of niet? Door zoveel nadruk op arbeidsparticipatie te leggen, de blijkbaar zaligmakende betaalde arbeid, ontstaat bovendien het misverstand dat je kinderen opvoeden en verzorgen dus géén werk is. Dat je niet meetelt als je die taak op je neemt. Alsof het geen verantwoordelijk werk is. Als je andermans kinderen opvoedt en verzorgt, ja, dán is het werk, maar als je dat voor je eigen kinderen doet, doe je opeens de hele dag niks.
Combinatie betaald werk - huismanschap
Ik werk ook als tekstschrijver en beeldend kunstenaar. Als ik een boekje of iets aan het maken ben, dan werk ik daar aan als de jongens naar school zijn en, soms ook nog wat in de avonduren. De verbouwing blijft dan liggen en het huishouden doe ik in de middaguren als de jongens thuis zijn.
Wat het huishouden betreft ben ik dan reuze makkelijk, altijd wel trouwens: morgen is er weer een dag! Dat geldt uiteraard niet voor eten koken, boodschappen doen, de was en de afwas. Binnenkort begin ik weer aan een nieuw kindertheaterprojekt dus dan zit ik weer veel achter de pc te schrijven. Als ik dan moet optreden red ik het niet altijd om de jongens van school te halen, dus dan doe ik een beroep op moeders van vriendjes en buren. Maar dat komt zelden voor.
Als het niet voor een opdracht is of een projekt met anderen, zoals het kindertheater, dan kom ik moeilijk op gang. Dan ga ik eerder strijken of stofzuigen of iets dergelijks dan dat ik iets ga maken. Ik heb wel een stok achter de deur nodig. Als ik iets ‘voor mezelf’ wil maken, vrij werk dus, dan is het nooit goed genoeg, komt het nooit af en het wordt daardoor moeilijk er aan te beginnen.
Een tijdje heb ik ook commerciële opdrachten gedaan. De jongens werden wat groter, ik voelde mij in die tijd wat beperkt en wilde daar op die manier wat aan doen en het lukte me wat opdrachtgevers te vinden. In die tijd was ik erg gestresst. Het gebeurde me vaak dat ik er niet was voor de jongens omdat ik mijn opdrachten af moest krijgen, dat ik niet op tijd op school kon zijn om ze te halen of dat ik daar allerlei toeren voor uit moest halen, en dat ik zodra we thuis waren snel achter de computer kroop. Ik had erg het gevoel voortdurend achter mezelf aan te rennen. Als ik met de jongens was voelde ik toch steeds de druk van een nog niet afgekomen artikel en ik werd er geen leukere vader van, waar ik me dan weer schuldig over ging voelen. Toen mijn vrouw ziek werd heb ik besloten dat dat dus niets voor mij was en ben er weer mee gestopt. Werk en zorg, besloot ik, vallen door mij niet op die manier te combineren. Zorg ís al werk, bedacht ik mij, en hopla: gecombineerd.
Toen onze oudste zoon geboren werd begon ik mijn ervaringen als huisvader in columns op te schrijven. Het leek me leuk zo de alledaagse dingen voor later vast te leggen. En omdat we toen net internet in huis hadden leek het mij leuk die stukjes daarop te publiceren. Het idee dat ze dan door de hele wereld gelezen konden worden motiveerde mij te blijven schrijven. Dat resulteerde later, ruim zeven jaar geleden, in een weblog. Die zag je in die tijd overal uit de grond schieten dus ik dacht: dat ga ik ook doen! Mijn weblog is een uitlaatklep, een middel om de behoefte tot schrijven te bevredigen. Het leven van alledag vast te leggen. Een manier om het leven te ordenen ook, en dingen af te reageren. Net als vroeger mijn dagboek, maar dan zorgvuldiger opgeschreven, omdat je het niet meer alleen voor jezelf schrijft, maar ook lezers hebt. En het is leuk om te merken dat het gelezen wordt.
De naam “Het Bewijs” staat in verband met het motto “Ik schrijf, dus ik blijf”. Ik vond Het Bewijs leuk klinken met dat motto. Een bevestiging van mijn bestaan als schrijver. Pas later begon ik op mijn site een weblog, raakte de rest van de site een beetje op de achtergrond en is het weblog van lieverlee Het Bewijs gaan heten. En omdat het het weblog van een huisvader is, klinkt het nu ook een beetje alsof er bewezen moet worden dat er ook heus wel mannen zijn die zorgen. Zo had ik het in eerste instantie dus niet bedacht maar ach, ik zit er ook niet mee in mijn maag. Misschien klopt het wel.
Algemene Heffingskorting/ Aanrechtsubsidie
De algemene heffingskorting, dat is toch dat bedrag dat ik van de belastingsdienst gestort krijg als mijn inkomen beneden een bepaald bedrag blijft? En dat was eerder de belastingvrije voet die ik als nietverdiener naar mijn vrouw kon overhevelen zodat zij ongeveer hetzelfde bedrag minder belasting betaalde? Dat is dan toch vestzak broekzak? Het maakt mij niet uit of ík het krijg of dat mijn vrouw het niet hoeft te betalen. Ik begrijp dat die zogenaamde aanrechtsubsidie misschien afgeschaft gaat worden. Als daar dan niet een soort compensatie voor komt, dan is het natuurlijk gewoon belastingverhoging.
Maar als het bedrag wordt omgezet in hogere kinderbijslag, of weer als overhevelbare belastingvrije voet terugkeert, dan is er volgens mij niet zoveel aan de hand. Zolang je er als gezin niet op achteruitgaat. Dat dat dan weer als aanmoediging voor vrouwen moet gelden om deel te nemen aan het arbeidsproces, tja.. daar hebben we het al over gehad. Als je voor de kinderen zorgt neem je eigenlijk al deel aan het arbeidsproces. Het zou helemaal niet zo gek zijn dat op één of andere manier te belonen. En dat hoeft dan geen aanrechtsubsidie te heten want dat is inderdaad een beetje een denigrerende term in de lijn van ‘lekker de hele dag thuiszitten’.
Zorgoudertoeslag, of zoiets, zou beter zijn. Ik denk trouwens niet dat dat afschaffen mensen die er nu bewust voor kiezen voor hun kinderen te zorgen zal stimuleren betaald werk te gaan zoeken. Die mensen hebben namelijk hun eigen keuze al gemaakt.
Financiële afhankelijkheid en kwetsbaarheid
Overheid en feministen hameren op het belang van financiële onafhankelijkheid, vanwege het gevaar van financiële problemen bij een eventuele scheiding. Ik beschouw dit als een theoretisch probleem, ik ben namelijk niet van plan nóg eens te gaan scheiden. Maar gesteld dat het tóch gebeurt, dan ga ik er zonder meer vanuit dat wij verstandig genoeg zijn om ten behoeve van de kinderen, als die nog minderjarig zijn, goede financiële afspraken te maken. Wat de reden van de scheiding ook zou zijn.
Pensioen
Ik heb eigenlijk nooit zo over pensioen nagedacht. Ik ben meer het ‘Wie dan leeft, wie dan zorgt’ type. Maar, over financieel afhankelijk gesproken, ik heb het net even aan mijn vrouw gevraagd: die heeft een partnerpensioenregeling, waarbij dus ook voor mij een pensioen wordt opgebouwd.
Uiteraard stopt zij dat na een eventuele scheiding, maar het reeds opgebouwde deel komt mij dan nog toe, na mijn 65e. Ik zou het zeker niet redelijk vinden van mijn vrouw te verwachten dat zij mij na een scheiding blijft onderhouden. Ik stel me zo voor dat wanneer de kinderen nog minderjarig zijn we de verantwoordelijkheid en de zorg voor hen dan gelijkelijk delen en dat ik dan ook zou gaan werken om in mijn en hun onderhoud te voorzien.
Mijn vrouw zou dan misschien minder gaan werken om ook thuis te kunnen zijn voor de jongens. Een scheiding is in mijn ogen een keuze die je samen maakt en de gevolgen daarvan moeten in goed overleg samen gedragen worden. Dat ik in zo’n geval wat werk en inkomen betreft van nul af moet beginnen, tja, daar staat dan tegenover dat ik daar tot dat moment geen verantwoordelijkheid voor heb hoeven dragen. Voor mijn vrouw geldt dat ze dan misschien concessies aan haar carrière zal moeten doen om haar deel van de zorg op zich te kunnen nemen. Je kunt niet scheiden en verwachten dat alles hetzelfde blijft. Als je verzorgd wilt worden tot de dood je scheidt, kun je maar beter getrouwd blijven.
Meer weten over Jos?
Bezoek dan zijn weblog!
Ontdek meer van Het Moederfront
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Ik lees graag bij Jos!
Ik lees graag bij Jos!
Maar de link klopt niet..
Je hebt helemaal gelijk Mammalien. Ik heb het meteen verbeterd!
Je hebt helemaal gelijk Mammalien. Ik heb het meteen verbeterd!
helder verhaal, kantekening, ergens schrijf je: daar hebben andere mannen dan toch niks mee te maken. De overheid al helemaal niet. Omdat kinderen opvoeden en verzorgen maatschappelijk relevant is, hebben andere mannen (en vrouwen) en de overheid er volgens mij wel mee te maken. En de werkgevers ook. Ze hebben allemaal de verantwoordelijkheid om de opvoeding van kinderen zo goed mogelijk te organiseren, met zoveel mogelijk vrijheid van keuze voor de ouders
helder verhaal, kantekening, ergens schrijf je: daar hebben andere mannen dan toch niks mee te maken. De overheid al helemaal niet. Omdat kinderen opvoeden en verzorgen maatschappelijk relevant is, hebben andere mannen (en vrouwen) en de overheid er volgens mij wel mee te maken. En de werkgevers ook. Ze hebben allemaal de verantwoordelijkheid om de opvoeding van kinderen zo goed mogelijk te organiseren, met zoveel mogelijk vrijheid van keuze voor de ouders