Hoe regel je je pensioen als thuisblijfmoeder of huisman?

Als thuisblijfmoeder of huisman bouw je geen pensioen op. Betekent dit dat je gedoemd bent je latere leven door te brengen in een kartonnen doos? Betekent dat later een leven vol armoede?

‘Kijk uit, pas op!’

De overheid en traditionele feministen waarschuwen regelmatig voor de gevaren van financiële afhankelijkheid als thuisblijfmoeder. Wonderlijk genoeg hebben ze het in dit verband nooit over huismannen, voor wie toch dezelfde gevaren gelden:

Maar goed. Dit terzijde.

Hoe zit het eigenlijk met pensioen voor thuisblijfmoeders en huismannen?

Pensioen voor thuisblijfmoeders en huismannen: wat betekent het voor later?

Een pensioen is simpelweg een inkomen voor later. Het is een maandelijkse betaling die begint wanneer je stopt met werken. Veel mensen denken dat pensioen hetzelfde is als AOW, maar dat is niet zo. Je kunt pensioen zien als een kruk met drie poten. Als één poot ontbreekt, wiebelt de kruk sneller.

1. De eerste poot is de AOW, dat is van de overheid.
2. De tweede poot is het pensioen dat je via een werkgever opbouwt.
3. De derde poot is het geld dat je zelf spaart of belegt, als extra.

Een thuisblijfmoeder of huisman heeft vaak maar één van die poten: de AOW. Dat maakt je financieel afhankelijker van je partner, maar het betekent niet dat je automatisch in de problemen komt. Het betekent wél dat het handig is als je weet hoe het systeem werkt en je voorbereidt!

1. AOW: het deel dat iedereen krijgt

Het belangrijkste om te weten is dat je AOW opbouwt zolang je in Nederland woont, ook als je geen betaald werk doet. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je helemaal zonder inkomen komt te zitten als je ouder bent. Maar:

AOW is een basisinkomen.

Het is doorgaans genoeg om de vaste lasten te betalen, maar het is zoals dat heet: ‘geen vetpot’. De meeste mensen hebben naast hun AOW extra geld nodig om prettig te kunnen leven.

2. Pensioen via werkgever: dit deel loop je mis als thuisblijfmoeder of huisman

Wie in loondienst werkt, bouwt pensioen op via de werkgever. Dat gaat automatisch: elke maand gaat een klein deel van je salaris naar het pensioenfonds, en je werkgever legt daar ook geld bij. Vaak zelfs méér dan jij. Blijf je thuis om fulltime voor je kinderen te zorgen?

Dan mis je dit deel van het geld voor je pensioen.

Het gevolg is dat je na je 67ste minder inkomen hebt dan iemand anders die wel een betaalde baan had. En dit brengt me op de derde poot!

3. Zelf sparen/beleggen voor je pensioen – aanvullend pensioen

Aangezien je als thuisblijfmoeder of huisman dus geen pensioen opbouwt via een werkgever, is het belangrijk om zélf geld te sparen voor je oude dag. Dit wordt een ‘aanvullend pensioen opbouwen‘ genoemd. Dit is de derde poot van het pensioen, en hij is extra belangrijk omdat je de tweede poot (werkgeverspensioen) mist.

Pensioen opbouwen als thuisblijfmoeder/huisman

Hoe kun je zelf pensioen opbouwen als je geen inkomen hebt?

• Je partner kan extra pensioen opbouwen. Veel pensioenregelingen bieden vrijwillige extra inleg. Dat kan een manier zijn om jullie gezamenlijk pensioen te versterken.
• Je kunt als thuisblijfmoeder/huisman gaan sparen of beleggen voor later. Dat kan met gewone spaarrekeningen, maar ook via speciale pensioenproducten zoals lijfrentes of pensioenbeleggen. Maar goed, dan moet je dus eerst wel ergens dat geld vandaan halen. Dat zou bijvoorbeeld kunnen in de vorm van een salaris dat je partner elke maand naar je overboekt.
• Maak duidelijke afspraken met je partner. Thuisblijven is ook werk. Het is verstandig om afspraken te maken over geld, pensioen en eigendom. Bijvoorbeeld in een samenlevingscontract of huwelijkse voorwaarden. Zo sta je sterker als er ooit iets verandert.
• Kijk naar deeltijdwerk. Ook als je maar een paar uur per week werkt, kun je pensioen opbouwen. Het gaat alleen erg langzaam en zal niet zoveel zijn.

Hoeveel pensioen heeft een mens eigenlijk nodig?

De vuistregel is dat als iemand stopt met zijn betaalde baan en AOW krijgt, het prettig is als hij of zij dan 70% van het oorspronkelijke inkomen heeft. Het idee is dat je leven dan niet nadelig verandert door gebrek aan geld. Het is ‘maar’ 70% omdat ze ervan uitgaan dat je minder kosten hebt als je geen baan meer hebt.

Een voorbeeld

Stel, je partner verdient bijvoorbeeld €40.000 per jaar, dan zou een pensioen van rond de €28.000 per jaar van je partner comfortabel zijn. Met alleen AOW kom je daar meestal niet aan.

Moet je je zorgen maken als thuisblijfouder?

Niet per se, maar het denk ik wel goed om je bewust te zijn van de gevolgen. In een kostwinnersgezin zorgt één inkomen voor de toekomst. Wat belangrijk is:

• Bespreek met je partner hoeveel pensioen hij opbouwt.
• Kijk hoe jullie later willen leven. Afhankelijk van je leefstijl zul je meer of minder geld nodig hebben.
• Bespreek of extra sparen nodig is en hoe je dat kunt doen.

Hoe je het ook doet: de derde poot is je speelruimte als thuisblijfmoeder of huisman. Je hoeft niet persé  grote bedragen te sparen; het gaat erom dat je iets structureel doet. Een klein bedrag dat je jarenlang volhoudt kan aan het einde verrassend veel worden. En het fijne is dat je dit ook kunt opbouwen als je weinig of geen inkomen hebt, bijvoorbeeld doordat je partner inlegt voor jullie samen.

Tot slot

Pensioen is niet wat je noemt een ‘sexy’ onderwerp, maar het raakt aan je vrijheid later. Door nu te begrijpen hoe het werkt, voorkom je dat je over twintig of dertig jaar voor verrassingen staat.

Leestip

Op de website van de Rijksoverheid vind je meer informatie over pensioen

Hoe heb jij jouw pensioen geregeld?