Zelf opvoeden beunhazerij?
Het blijft me verbazen: terwijl basisscholen ouders voortdurend vragen om mee te helpen (ik gaf ooit een les zonder enige onderwijskwalificatie), klinkt steeds vaker het geluid dat kinderen recht hebben op professionele opvang en opvoeding. Alsof fulltime thuis zijn bij je ouders niet meer voldoet. De impliciete boodschap? Dat baby’s, peuters en kleuters professionals nodig hebben – weg met de ‘beunhazerij’ van thuisblijfouders.
Kinderopvang en BSO als ideale oplossing?
In Ook (een tijdschrift voor grootouders) pleit ontwikkelingspsycholoog Steven Pont voor kwalitatieve BSO’s:
‘Ik prefereer een goede BSO boven een kale thuissituatie, waar kinderen snel achter schermen verdwijnen. Een BSO moet sociale ontwikkeling stimuleren via gezamenlijke activiteiten.'(2011)
Pont benadrukt het belang van spel en vriendschappen. Maar is deze focus op professionele opvang niet vooral een teken dat ouders naar de zijlijn worden gedrukt? En hoe verhoudt dit zich tot het ‘kinderopvang als basisrecht’-idee?
Waarom thuiskomen óók waarde heeft
Mijn eigen ‘pedagogisch beleidsplan’? Kinderen laten ontspannen na schooltijd, terwijl ik het huishouden doe. Een aanpak die misschien niet professioneel oogt, maar ik geloof erin. Dit biedt kinderen namelijk rust, veiligheid, ruimte en nabijheid. Natuurlijk is een goede BSO waardevol, maar is de trend naar professionalisering niet ook een subtiele boodschap dat ouders eigenlijk amateuristische opvoeders zijn?
Beunhazerij
In Zweden is fulltime thuisopvang inmiddels bijna ondenkbaar. Marilse Eerkens beschrijft in De keerzijde van het Zweedse kinderparadijs hoe ouders daar sinds de jaren ’50 worden aangemoedigd om kinderen naar de kinderopvang te brengen. Ouders die fulltime voor hun kinderen wilden zorgen werden weggezet als ‘ouderwets’ en ‘achterlijke parasieten.’ Opvang werd immers geboden door professionals die hiervoor zijn opgeleid. Nu gaat 92% van de peuters naar opvang – thuisblijvers krijgen nog steeds sceptische reacties (Zweedse Onderwijsraad, 2022).
De Zweedse aanpak heeft ook positieve effecten gehad, zoals een hoge arbeidsparticipatie van vrouwen en een uitgebreide infrastructuur van kwalitatieve kinderopvang. Toch roept het model vragen op: verdwijnt er niet ook iets waardevols als de thuissituatie structureel wordt gezien als inferieur aan professionele zorg? En wat doet het met ouders om permanent aan de kantlijn van de opvoeding te staan?
Kinderopvang als basis recht?
De Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang vindt dat er een basistoegangsrecht voor kinderen voor de kinderopvang moet komen. Ieder kind heeft recht op kinderopvang, of de ouders nou buiten de deur werken of niet. Het doel is dat alle kinderen dankzij kinderopvang gelijke kansen hebben en achterstanden worden voorkomen. De BMK wil dat kinderopvang er in de eerste plaats is voor de ontwikkeling van kinderen en pas daarna als dienst voor (werkende) ouders. De kinderopvang kan dan:
‘De ontwikkeling van kinderen vanaf jonge leeftijd monitoren, kind-nabije zorg bieden, segregatie tegengaan en diversiteit bevorderen.’
Hoewel dit nobel klinkt, rijst de vraag: is kinderopvang altijd de beste oplossing? En wie beslist eigenlijk wat ‘goed’ is voor kinderen: ouders, wetenschappers, of de overheid? En hoe goed is de kwaliteit van kinderopvang in Nederland? Weliswaar wordt die doorgaans als ‘goed’ bestempeld, maar de kwaliteit staat ook onder druk, constateert onder andere Pauline Slot, universitair docent en onderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Uit GGD-rapporten (2023) blijkt dat 1 op de 5 BSO’s kampt met personeelstekorten.
‘De GGD’en zien nu een stijgende lijn in de tekortkomingen bij kwaliteitseisen die met de inzet van personeel te maken hebben.’
Hoe betrouwbaar is ‘goede’ opvang dan nog?
Conclusie: opvoeding is geen professionele dienst
Opvoeding ís niet alleen maar een professionele dienst. Sterker nog, leerkrachten worden nu vaak overvraagd doordat er steeds meer van hen verwacht wordt, naast kennisoverdracht. Laat professionals aanvullen wat ouders niet kunnen bieden, maar niet vervangen wat ouders uniek kunnen geven: onvoorwaardelijke aandacht en liefde.
Leestip
Ontdek meer van Het Moederfront
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Je bedoelt dit zeker als geintje??
Je bedoelt dit zeker als geintje??
Al sinds 20 jaar een beun de haas als het gaat om opvoeden en ik moet zeggen met drie gelukkige opgroeiende kinderen die goed presteren , lekker in hun vel zitten en het heerlijk vinden dat hun moeder of vader er altijd is, blijf ik lekker een beun de haas(chips..bedenk ik mij net, ik heb een pabodiploma…)
Tja, past wel erg in de huidige tijdsgeest.
Ik doe het huishouden, studie en help op school en als hij thuis is ben ik er ook helemaal voor hem.
En dat hij dan de helft van de tijd verkiest om lekker buiten te gaan spelen is prima, maar hij weet dat ik er BEN en dat maakt voor mij een wereld van verschil.
En ik kruip zeker niet achter de pc als hij thuis is uit school.
Tja, past wel erg in de huidige tijdsgeest.
Ik doe het huishouden, studie en help op school en als hij thuis is ben ik er ook helemaal voor hem.
En dat hij dan de helft van de tijd verkiest om lekker buiten te gaan spelen is prima, maar hij weet dat ik er BEN en dat maakt voor mij een wereld van verschil.
En ik kruip zeker niet achter de pc als hij thuis is uit school.
Kinderdagopvang voldoet aan de behoefte van ouders om te werken. Het is een marktwerking. Er zullen vast wel gezellige, warme kinderopvangcentra bestaan, maar het is toch van de zotte om te gaan roepen dat het pedagogisch onverantwoord is als de ouders daarvoor bedanken en liever zelf hun nageslacht grootbrengen. Iedere bedreiging voor ons kapitalistisch klimaat moet tegenwoordig worden goed-geouwehoerd, en zo praten we recht wat krom is.
Een bijzonder goed boek op dit gebied vind ik 'Dag Marietje, tot vanavond' van Els Lodewijcks-Frencken.
Terzijde: mijn man roept ook van tijd tot tijd dat het 'zo goed voor mijn ontwikkeling zou zijn, en voor mijn sociale contacten etc.etc.' als ik een baan zou hebben. (Jammergenoeg staat hij niet achter mijn keuze.) Maar ik weet dat het hem niet om mijn belang te doen is, maar om zijn eigen en dan met name zijn portemonnaie.
Ik vind het dieptriest dat zoveel ouders zich laten gekmaken door die kapitalistische valkuil.
Voedsel, kleding en onderdak, liefdevolle relaties en zinvol werk. Meer heb je als mens toch niet nodig? Geld is een middel, niet een doel, en dat moet het blijven, vind ik.
Kinderdagopvang voldoet aan de behoefte van ouders om te werken. Het is een marktwerking. Er zullen vast wel gezellige, warme kinderopvangcentra bestaan, maar het is toch van de zotte om te gaan roepen dat het pedagogisch onverantwoord is als de ouders daarvoor bedanken en liever zelf hun nageslacht grootbrengen. Iedere bedreiging voor ons kapitalistisch klimaat moet tegenwoordig worden goed-geouwehoerd, en zo praten we recht wat krom is.
Een bijzonder goed boek op dit gebied vind ik 'Dag Marietje, tot vanavond' van Els Lodewijcks-Frencken.
Terzijde: mijn man roept ook van tijd tot tijd dat het 'zo goed voor mijn ontwikkeling zou zijn, en voor mijn sociale contacten etc.etc.' als ik een baan zou hebben. (Jammergenoeg staat hij niet achter mijn keuze.) Maar ik weet dat het hem niet om mijn belang te doen is, maar om zijn eigen en dan met name zijn portemonnaie.
Ik vind het dieptriest dat zoveel ouders zich laten gekmaken door die kapitalistische valkuil.
Voedsel, kleding en onderdak, liefdevolle relaties en zinvol werk. Meer heb je als mens toch niet nodig? Geld is een middel, niet een doel, en dat moet het blijven, vind ik.
@ Irene, wat jammer dat je man niet achter je keuze staat, dat zal het voor jou niet makkelijk maken.
Zou goed zijn als hij zich kon realiseren hoeveel hulp jullie moesten inkopen als jij een baan had en hoeveel rust dit ook voor hem geeft dat jij thuis bent.
Ik prefereer een goede thuissituatie boven een kale BSO.
Ook prefereer ik een goede thuissituatie boven een goede BSO.
Els Lodewijks-Frencken vind ik erg goed. "Op opvoeding aangewezen" kan een hele plank opvoedboeken vervangen.
Groet, Erna
Ik prefereer een goede thuissituatie boven een kale BSO.
Ook prefereer ik een goede thuissituatie boven een goede BSO.
Els Lodewijks-Frencken vind ik erg goed. "Op opvoeding aangewezen" kan een hele plank opvoedboeken vervangen.
Groet, Erna
Mag ik een kanttekening plaatsen bij Zweden?
Onze neef en nicht wonen en leven er. Heerlijk en veel ruimte. De beide dochters en werk van hun ouders; vier dagen mamma-dag en drie dagen pappa-dag. Geen BSO of id. dus. En dat is gewoonte. Alleen bij de grote steden is er de goede opvang. In de uitgestrektheid van het land dus niet, of je moet voor de opvang eerst 50 km de ene kant op gaan en dan weer voorbij je thuis 80 km de andere kant op gaan voor je werk.
Ik denk dat het bv. in Spanje veel beter geregeld is als in Zweden.
Hartelijke groet en tot laters
Gerrie
Leuke poging om de werkelijkheid om te keren, maar daar trappen wij natuurlijk niet in.
Leuke poging om de werkelijkheid om te keren, maar daar trappen wij natuurlijk niet in.
Ja, de opvang is echt wel veel beter dan thuis. Daarom dat mijn dochters klasgenoten massaal op de speelplaats op de banken liggen slapen omdat ze uitgeput zijn van een dag zonder rust en kalmte. De vrijdag is er al helemaal niets meer mee aan te vangen. Ik vind het eerder zielig voor die kindjes :-(. Trouwens, volgens mij is school er in de eerste plaats om sociale contacten bij te brengen en te stimuleren om bij te leren. Thuis zou toch meer de plaats voor ontspanning moeten zijn. En ik geloof echt niet dat baby's gebaat zijn met het bijbrengen van 'sociale vaardigheden'. Daar is bij kleuters meer dan tijd genoeg voor. Ik zeg niet dat het erg is als ze af en toe eens kort in de opvang moeten, maar dat ze daar beter af zijn vind ik eerder een uitspraak om de werkende ouders te sussen.